Co roku w ostatni weekend czerwca centrum Jeleniej Góry zamienia się w wielki warsztat pod gołym niebem, w którym można spróbować swoich sił w różnych dziedzinach działalności artystycznej. Festiwal nawiązuje do wielowiekowej tradycji szklarskiej regionu jeleniogórskiego, toteż dominującymi elementami podczas imprezy jest szkło, ogień, dym i wysokie temperatury. Do podziwiania, dotknięcia, współtworzenia zapraszają artyści i rzemieślnicy z Polski i Czech organizujący pokazy wydmuchiwania i obróbki szkła, pokazy i warsztaty wypalania ceramiki w piecach RAKU, otwarte warsztaty i pokazy rzeźbiarskie, graficzne, malarskie, witrażowe, malowania i grawerowania szkła.
Organizatorzy Festiwalu:
Jeleniogórskie Centrum Kultury
1. Maja 60
58-500 Jelenia Góra
www.jck.pl
Miasto Jelenia Góra
Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze
O tradycjach szklarskich w Karkonoszach
Karkonosze już od wieku XIV były kojarzone z wytwórstwem szklanych przedmiotów. Początkowo funkcjonowały tu tzw. huty leśne, zakładane nad rzekami, na terenach zasobnych w drewno i piasek, czyli surowców nieodzownych w produkcji masy szklanej. Powstawały w nich naczynia użytkowe – kielichy, puchary, butelki, szklanice, drobne przedmioty ozdobne, jak również gomółki okienne.
Huta w Cichej Dolinie koło Piechowic, jest najprawdopodobniej najstarszą, pochodząca
z początku XIV wieku osadą szklarską. W XVII i XVIII wieku, rzemiosło szklarskie na obszarze Kotliny Jeleniogórskiej osiągnęło bardzo wysoki poziom. Stało się tak za sprawą znanego rodu Preusslerów – założycieli hut m. in. w Szklarskiej Porębie, w Czerniawie oraz pod Babińcem. To w tym okresie, na skutek rozwijających się licznych warsztatów zdobniczych, usytuowanych w Piechowicach, Sobieszowie oraz Cieplicach, wykształcił się specyficzny rodzaj pucharu i kielicha śląskiego, niespotykanego nigdzie indziej. Następnie w 1842 r. w Szklarskiej Porębie na zlecenie hrabiego Leopolda Schaffgotscha powstała huta Josephine, która w niedługim czasie stała się najlepiej rozpoznawalną marką naszego regionu. Jej wytworne szklane produkty znajdowały nabywców w różnych zakątkach świata.
Po II wojnie światowej tradycje szklarskie w Karkonoszach były nadal kontynuowane. Obok produkcji przemysłowej, w „Józefinie” swoje projekty unikatowe tworzyli artyści szkła związani z Państwową Wyższą Szkołą Sztuk Pięknych we Wrocławiu. W 1956 r. nazwę zakładu zmieniono na „Huta Szkła Kryształowego Julia”. Niestety huta została zamknięta w 1992 r. Spadkobierczynią jej nazwy i wspaniałej historii jest jej dawna filia, obecnie dobrze prosperująca huta w Piechowicach. Wielką atrakcją dla przyjezdnych jest możliwość jej zwiedzania i obserwowania całego procesu produkcji, a nawet czynnego w nim uczestnictwa. Pod opieką hutnika turyści mogą nawet wydmuchać własną formę szklaną, co wyzwala nie tylko pozytywne emocje, ale pomaga lepiej zrozumieć znaczenie, jakie dla mieszkańców ma zachowanie ciągłości historii karkonoskiego szklarstwa.
Oprócz tego na terenie Jeleniej Góry i okolic działają liczne pracownie rzemiosła artystycznego, m. in. grawerskie, malarskie i witrażownicze, których głównym tworzywem pozostaje szkło. Ponadto odbywa się szereg imprez, plenerów artystycznych, warsztatów, konferencji naukowych, ukazujących i rozpowszechniających tutejszą kulturę szklarską. Podtrzymują one wielowiekowe tradycje szklarskie, bez których region jeleniogórski utraciłby wiele ze swojej tożsamości.
tekst: Dominik Kunysz
Zdjęcia:
1 jpg, 9 jpg, 3 jpg – Przemysław Zatylny
11 jpg – archiwum Jeleniogórskie Centrum Kultury
